Een leven lang zorgen, leiden en leren

Kees begon zijn loopbaan in de kinderopvang, werkte daarna op een psychiatrische afdeling van een ziekenhuis, en vond uiteindelijk zijn plek in de wijkverpleging in Noord-Holland. “Ik reed daar rond in een oude snoek, een Citroën DS. Kinderen herkenden me op straat. ‘Waar is Kees?’ vroegen ze. Ze wilden graag meerijden, gewoon om die auto.” Na enkele jaren in de wijk maakte hij de overstap naar de intramurale zorg. “Ik werd locatiemanager van een verouderd verzorgingshuis in Bergen. Er waren plannen voor nieuwbouw, en samen met de architect en bewoners bouwden we aan iets nieuws. “Een plek die praktisch was, maar ook prachtig. Dat is het volgens mij nog steeds.”

Wat volgde waren meer projecten, meer leidinggevende rollen. In Limmen, in Schagen, later in Smilde. Overal stond hij aan de wieg van nieuwe locaties of veranderingen. “In Smilde hadden we een heel betrokken personeelsteam. We hadden met elkaar een soort dorpse verantwoordelijkheid; van wat er ook gebeurt, we gaan ervoor.” Toch begon het te wringen. “De eisen vanuit organisaties veranderden. Alles draaide steeds meer om bedrijfskundige kaders, productie, cijfers. Ik herkende mezelf daar niet meer in.” Hij besloot het roer om te gooien en ging in de thuiszorg werken in Odoorn. Na twee jaar kwam de vacature bij Het Gastenhuis Roden langs en toen heb ik eigenlijk besloten dat dat mijn slotakkoord zou zijn.

Start in Roden: ruimte voor wie je bent

“Het huis in Roden was net geopend toen ik begon. We hadden een klein team. We maakten op een informele manier kennis bij Klaas en Els thuis in de tuin. Gewoon met een hapje en drankje.” Wat opviel was de bewuste keuze voor diversiteit in het team. “Klaas en Els wilden graag ook mannen in het team, en dat lukte. Een tijdje draaiden we met wel zeven mannen. Ik dacht nog: ben ik niet te oud? Of te veel Kees? Maar ik kreeg juist ruimte voor mijn eigen stijl.”

En die stijl was allesbehalve standaard. Kees blonk uit in het creëren van sfeer en verbinding. ““Ik was verpleegkundige, maar ook een soort entertainer. In de avonden zette ik muziek op, begon een groepsgesprek, stelde vragen die bewoners aan het denken zetten. Locatiemanager Els zei wel eens: de manier waarop jij bewoners meeneemt, dat is bijzonder. Ik kon een soort tafelgesprek leiden met 12 tot 15 bewoners, alsof het een praatprogramma was. Dan ontstonden er mooie, echte gesprekken. Soms werd het een gesprek over dementie zelf, en dan zei iemand ineens: daar heb ik eigenlijk nooit over gepraat. Dat zijn de momenten waarop je weet: dit is waardevol.” Zijn eerdere ervaring met toneel en cabaret gebruikte hij op een natuurlijke manier in zijn werk. “Ik vond het heerlijk om dat in te zetten. Het ene moment was het luchtig, het andere moment was het serieuzer. Maar altijd écht.”

Zorg dichtbij

Wat Kees waardeerde in Het Gastenhuis was de kleinschaligheid. Hij noemt het voorbeeld van een jongere bewoner die hij vroeg te helpen de bus te wassen. “We hebben meer met water gespeeld dan gewassen. We zongen Singing in the Rain. En hij weet het nog.” Ook in de dagelijkse zorg vond Kees voldoening. “Het draait om nabijheid. Begrip. Je focust niet op wat iemand níet meer kan, maar op wat nog wél werkt. Stralend falen, hebben we weleens meegekregen in een training. Dus ik denk dat het ook een stukje is van, heb begrip voor dat ze het allemaal niet meer zo precies meer weten, durf daar maar in mee te bewegen, sluit je aan bij wat mensen zelf aan het ontdekken zijn.”

Een plek om te zijn

“Wat ik mooi vind aan werken met mensen met dementie dat je verbinding kunt creëren met die aspecten die mensen nog doen genieten van wat er wel is. Dat kan muziek zijn of juist als je je verdiept in hun levensloop en daar over begint. Ik had dit nooit willen missen. Het gewoon zijn is belangrijk, wat we natuurlijk een beetje hebben afgeleerd in onze snelle maatschappij. Niet alles hoeft volgens de verwachtingen, creëer maar de ruimte om gewoon te zijn en dat is misschien de kern van het leuke van werken met mensen met dementie.” Op 9 juli nam Kees afscheid. In de tuin van zijn eigen huis, omringd door dieren, fruitbomen en mensen. “Ik woon hier nu deels met mijn vriendin, we maken jam, hebben een hond, en er is ruimte voor alles wat komt. Ik sta weer helemaal in een volgende fase van het leven waarvan ik denk ik heb tijd voor van alles.”

Tot slot heeft Kees nog een boodschap voor jonge mensen die net de zorg in gaan. “Ik zou zeggen, wat voor richting je ook kiest, durf ergens een plek te vinden waar je het mag ervaren hoe het is om met mensen met dementie samen te zijn. Als je verbinding en het werkelijke contact met mensen belangrijk vindt dan is het niet alleen leuk om met mensen met dementie te werken maar het geeft jezelf net zo veel als je geeft aan een ander.”